windows
Microsoft Windows
Microsoft Windows is de naam van de besturingssystemen van Microsoft voor de personal computer. Het werd in 1985 gelanceerd en domineert sinds de introductie van Windows 95 in1995 de personal-computermarkt. In 2004 had Microsoft 90% van de personal-computermarkt in handen. Microsofts oorspronkelijke beslissing om de eerste versie van Windows te ontwerpen was waarschijnlijk sterk beïnvloed door eerdere initiatieven van Xerox en Apple, die hun computers al voorzagen van grafische gebruikersomgevingen.
Het Engelse woord 'Windows' betekent 'vensters'. Vensters zijn één van de vier onderdelen van het WIMP-interfaceconcept (Window, Icon, Menu, Pointing device) oorspronkelijk gedefinieerd aan het Xerox PARC begin jaren 80.
Naam
Chronologisch
16 bitbesturingssystemen
Er zijn in de loop der jaren veel versies van Microsoft Windows uitgegeven. Deze versies zijn in volgende categorieën op te delen:
- Deze versies bieden enkel een grafische gebruikersinterface bovenop MS-DOS. MS-DOS levert essentiële diensten zoals toegang tot de harde schijf en het toetsenbord.
- Windows 1.0 (1985)
- Windows 2.0 (1987)
- Windows 3.0 (1990) is relatief snel, ondersteunt VGA-videokaarten, beschikt over een eenvoudige vorm van multitasking en doorbreekt de 1 MB-geheugenlimiet van DOS. Het is ook de eerste versie van Windows met 'blauwe schermen' die in beeld komen bij mogelijk onherstelbare fouten. Het werd ongeveer tegelijk uitgebracht met Word en Excel.
- Tot de release van Windows 3.1/3.11 (1992) werkten veel medewerkers van Microsoft zelf nog met het besturingssysteem Xenix, de Microsoft-versie van AT&T's Unix.
- Windows for Workgroups 3.11 (1993) maakt het mogelijk computers op een eenvoudige manier aan een netwerk te koppelen.
16/32 bitbesturingssystemen
- Deze hybride systemen bieden een koppeling aan van besturingssysteem en grafische omgeving. Deze versies van Windows hebben nog steeds MS-DOS nodig voor bepaalde taken, maar de eindgebruiker merkt er niets meer van. Voorbeelden zijn:
- Windows 95, vier versies:
- Windows 98, twee versies:
- Windows Me in 2000 (versie 4.90.3000 MSDOS 8.0)
Gezamenlijk worden ze wel Windows 9x genoemd.
- Vanaf de lancering van Windows 95 in 1995, dat niet langer als een kleine uitbreiding op MS-DOS beschouwd kan worden, werd het duidelijk dat de concurrentie Microsoft niet meer kon bijbenen. Voor het veelgebruikte DOS bestonden nog concurrerende besturingssystemen, zoals Novells DR-DOS en IBM's PC-DOS, waar DOS-programma's even goed op liepen. De enige waardige concurrent voor Windows in 1995, OS/2, kon geen Windows 95-programma's draaien en werd mede daardoor niet populair.
- Sinds Windows 98 (1998) bundelt Microsoft het besturingssysteem met de browser Internet Explorer. Dit werd aanleiding voor een rechtszaak wegens oneerlijke concurrentie.
32 bitbesturingssystemen
- Deze systemen werden van de grond af ontworpen als systemen voor beroepsmatig gebruik met een hoge beschikbaarheid en werkten volledig grafisch. Ze bevatten ook geen resten meer van de vorige generaties. Voorbeelden zijn:
- Windows NT 3.1 (27 juli 1993, '3.1' genummerd omdat het in het Windows 3.1-tijdperk uitkwam)
- Windows NT 3.5 (1994)
- Windows NT 3.51 (1995)
- Windows NT 4.0 (1996)
- Windows 2000 (Windows NT 5.0) (2000)
- Windows XP (Windows NT 5.1, ook 64 bits) (2001)
- Windows XP Media Center Edition (2003)
- Windows Server 2003 (Windows NT 5.2)
- Windows XP Media Center 2005 (2005)
- Windows Fundamentals for Legacy PCs (2006)
- Windows Vista (Windows NT 6.0) (2006/2007, ook 64 bits)
- Windows Home Server (2007)
- Windows Server 2008 (2008)
- Windows 7 (2009, ook 64 bits)
- Windows 8 (2012)
- In 2001 bracht Microsoft Windows XP uit, de eerste kruising van de betrouwbaardere maar beperkte besturingssystemen gericht op bedrijven (Windows NT, 2000) en de meer hardware ondersteunende Windows-versies voor consumenten (95, 98, Me). De succesvolle introductie ging gepaard met protesten in de media tegen de ingebouwde productactivatieen andere mogelijk privacyschendende beveiligingseigenschappen.
- Op 30 november 2006 kwam Windows Vista uit voor bedrijven in de Verenigde Staten. De consumentenversie verscheen op 30 januari 2007 in de winkels.
64 bitbesturingssystemen
Er zijn drie Windowsvarianten met 64-bit-ondersteuning. De eerste is een 64-bitversie van Windows NT 4.0 voor de DEC Alpha. De tweede is een variant voor Intels Itanium met de IA-64-instructieset, en de laatste is de "64-bit-extended"-variant voor de x86-64-instructieset. De eerste extended-processors van 64 bits zijn gemaakt door AMD, namelijk de Athlon 64 enOpteron. Deze processors maken gebruik van de AMD64-instructieset, ook wel bekend als x86-64. Alle processors van AMD die sinds de Athlon 64 zijn ontwikkeld: Athlon 64 X2, de nieuwste semprons en de toekomstige Barcelona, gebruiken deze instructieset. Intel gebruikt dezelfde methode van 64-bitextensie in de Pentium 4(6-reeks)-processoren, maar zij noemt haar x86-64-versie EM64T. Ook de nieuwere Xeon-serverprocessors kunnen gebruikmaken van deze mogelijkheid. Alle processors van Intel die sinds de Pentium 4 zijn ontwikkeld gebruiken eveneens deze technologie. De enige processor die in de native 64-bit-Windowsversies wordt ondersteund is op dit moment de Intel Itanium 2.
- Van Windows 2000, Windows XP, Windows Server 2003 en Windows Server 2008 zijn 64-bit-versies beschikbaar voor de x86-processors. De 64-bit-extendedversies zijn op dit moment nog in ontwikkeling.
- Windows Vista
- Windows 7
Heden
Windows 7 is uitgebracht op 22 oktober 2009.
Mobile
- Pocket PC is een versie voor pda's zonder uitgebreide communicatie mogelijkheden. Dit is een uitbreiding op Windows CE.
- Windows Mobile is een versie voor pda's en andere draagbare apparaten zoals mobiele telefoons met uitgebreide communicatie mogelijkheden. Windows Mobile is gebaseerd opWindows CE.
- Windows Phone 7 is een nieuw besturingssysteem voor smartphones. De Nederlandse taalversie is nog in ontwikkeling.
Embedded
- Windows XP Embedded is een versie voor embedded systemen.
- Windows CE is eveneens een versie voor embedded systemen, met ondersteuning van diverse processortypes.
- Windows Mobile 6 is een versie voor embedded systemen.
Laatste 32-bit-Windows Servereditie
Microsoft heeft op de WinHEC aangekondigd dat Windows Server 2008 de allerlaatste 32-bitserverversie van Windows gaat worden. Na 2008 stapt het bedrijf voor de servervarianten compleet over op 64 bits. Over de toekomst van de desktopvarianten van Windows is bekend dat Windows 8 alleen op 64 bits zal draaien.
Een aantal producten, waaronder Exchange Server 2007 en Microsoft Office Groove Server, werken reeds alleen op een 64-bitversie van Windows Server.
Versies
Ondanks de benamingen voor alle versies van Windows heeft elke versie ook een versienummer: